MALATYA’NIN TARİHÇESİ 
İlk çağlardan beri önemli bir yerleşim yeri olan Malatya'nın zengin bir ön tarihi vardır.İlk insan yerleşmelerinde iklim önde gelen bir unsurdur. Malatya'nın iklimi bir yerleşmenin gerektireceği tüm koşulları taşımaktadır. Malatya, akarsular bakımından da zengindir. Fırat, Tohma, Derme, Sultansuyu, Or­du/u, Sürgü, Mora ta, Dilek, İnekçayı, Şiro vb. suları yörenin belli başlı akar­sularıdır.İlk yerleşmelerde yolların da önemli yeri vardır. Malatya doğal bir kavşak noktasında bulunmaktadır.
Bu uygun koşullar yontma taş çağından beri Malatya ve çevresinde bir yerleşmenin yapılmış olduğunu ortaya koymaktadır. Birçoğu günümüze dek ulaşan höyüklerin (Yığma, kaletepe) varlıkları da bu yerleşmenin ka­nıl kırıdır. Bütün bu yerleşmeler Fırat engelinin aşılması, yani nehrin geçil­mesi suretiyle gerçekleştirilmiştir.

 ÖN TARİH:
Yapılan son araştırmalara göre, Malatya'da mağara iskânının M.Ö. 7000 yıllarında başlamış olduğu ileri sürülmektedir. Mağaralardan çıkarak Ovadaki köy hayatına ise M.Ö. 5–3000 yılları arasında geçilmiş olduğu başta Caferhöyük olmak üzere birkaç höyükte yapılan kazılar sonucu ele geçen seramik çeşitlerinden anlaşılmıştır.

 HİTİTLER ZAMANI
Malatya, M.Ö. 1950–1750 yıllarında Asur ticaret alanı içine alınmıştır. M.Ö. 1750 de Kusura kralı Anitta Anadolu'da birliği sağlamıştır. Malatya o tarihte Hitit birliğine katılmıştır. Bir aralık Asur egemenliğine geçen Malat­ya  M.Ö. 1200–1000 yılları arasında, Hitit İmparatorluğu sona erdiğinde, bir Hitit devleti olarak, varlığını sürdürmeye başlamıştı.

MEDLER ZAMANI
Bir aralık Kimmerlerin egemenliğini kabul eden Malatya bu kavmin çekilmesinden sonra Med'ler tarafından ele geçirilmiştir (M.Ö. 585). Med'ler tutarlı bir yönetim sergileyemediklerinden kısa süre sonra çekil­mişlerdir.

PERSLER ZAMANI:       M.Ö 584 580 yılları arasında Med’ler ile Pers’ler arasında meydana gelen savaşta Mes’ler yenik düşünce Malatya Pers egemenliğine geçmiştir
         SELEVKOSLAR ZAMANI

           M.Ö. IV. Yüzyılda Makedonya kralı İskender tüm Anadolu'ya ege­men olmuştur. İskender'in ölümünden sonra imparatorluğu komutanları arasında paylaşıldı. Selevkoslar duruma hâkim oldular. Malatya'yı da içine alan Selevkos egemenliği M.Ö. 280 yılma kadar devam etmiştir. Bundan sonra kırk yıl kadar Kapadokya krallığı yöreye hâkim olmuşsa da Romalı­ların ortaya çıkışıyla dengeler altüst olmuştur.

        ROMALILAR ZAMANI:M.Ö. 42 yılında Roma İmparatorluğunun orduları Malatya'yı da ele geçirdi. Romalıların gelişiyle birlikte Orduzu/ Aslantepe'deki yerleşim Battalgazi'ye taşınarak burada yeni bir şehrin temelleri atıldı.Başlangıçta bir askeri garnizon yapılması düşünüldü. Daha sonra uy­gun koşullara sahip olan yerin etrafı surlarla çevrildi. Ardından surların et­rafına derin hendekler kazılarak içleri su ile doldurulmak suretiyle önemli bir savunma hattı kurulmuş oldu. Böylece Battalgazi'de yeni bir Malatya doğmuş oldu.
M.S. 395 tarihinde Roma İmparatorluğu iki parçaya ayrılınca Malatya Doğu Roma, yeni adıyla Bizans İmparatorluğu sınırları içerisinde kaldı.

BİZANS ZAMANI:
Uzun yıllar Roma ve daha sonraki adıyla Bizans yönetiminde kalan Malatya bir hudut şehri olmuştur. Bu bakımdan o yıllarda önemi günden-güne artmıştır. M.S. 532 de şehrin, önceki savaşlarda harap edilen surları onarılmış, yerleşim alanı daha da genişletilmiştir.

ARAPLAR ZAMANI:
M.S. 659 da Malatya Arap orduları tarafından ele geçirildi. İslamlığın yayılma yıllarında yeryüzündeki önemli güçlerden biri olan Bizanslılar şehri Araplardan geri aldılar, Müslüman halkı da kılıçtan geçirdiler. M.S. 685 de Malatya yeniden Araplar tarafından alındı. Böylece iki devlet arasın­da birkaç kez el değiştirmiş oldu.

SELÇUKLULAR ZAMANI:Malatya, Arapların egemenliğine girdiği tarihten beri Türkler tarafın­dan bilinen bir yerdi. 1057 yılında üçbin atlıdan oluşan bir Türk kuvveti Malatya'yı on gün süreyle ele geçirdi. M.S. 1100 de Danişment Gümüştekin Malatya'yı kuşatarak ele geçirdi. 53 yıl Danişmentlerin elinde kalan şehir Anadolu Selçuklu Sultanı II. Kılıçaslan tarafından zabtedildi. Bu dönemde Malatya çok önemli imar faaliyetlerine sahne oldu. Hanlar, yollar, ha­mamlar, camiler, medreseler... Kısacası medeni bir şehrin ihtiyacı olan tüm tesisler tamamlandı.13. Yüzyıl ortalarında Moğol istilasına da uğrayınca şehir baştanbaşa yıkılıp yakılarak harap oldu. Bu arada birçok insan kılıçtan geçirildi. O fela­ket günlerinde canını kurtaranlar Anadolu'nun batısına göç ettiler. Bu gö­çenlerin birçoğu daha sonraki yıllarda, Malatya'nın Osmanlı topraklarına katıldığı günlerde eski topraklarına geri döndüler.         Selçuklular zamanında Malatya Anadolu'nun sanayi ve ticarette, hat­ta tıpta önde gelen ve aynı zamanda zengin şehirlerinden biri olmuştur.Şehir M.S. 1315 tarihinde Mısır Memluklularının eline geçti. M.S. 1400 de Timur tarafından işgal edildi. Bu istila kısa süreli olunca Malatya önce Memlukların sonra da Dulkadiroğlu Beyliğinin eline geçmiştir.
M.S. 1516 yılında ise Osmanlı İmparatorluğunun sınırları içerisine alı­nan Malatya fırtınalı ve çalkantılı günlerini geride bırakmıştı.

OSMANLILAR ZAMANI:Osmanlı Sultanlarından Yavuz Sultan Selim döneminde Osmanlı top­raklarına katılan Malatya, uzun bir süre huzurlu oldu. Daha sonra baş gösteren isyanlar halkı tedirgin etmeye başladı. Kanuni Sultan Süleyman za­manında ise sancak merkezi olarak Dulkadiroğlu Eyaletine bağlandı. 1838 -1839 yıllarının kışında askerin Battalgazi'de kışlaması sonucu halk yazlık olarak bilinen ve Aspuzu adıyla tanınan şimdiki Malatya'ya, kesin olarak yerleşmeye başladı. Asıl Malatya ise gitgide küçülerek bir köy haline geldi.
1831 tarihinde Maraş Eyaletine bağlanan Malatya, bu kez kaza olarak 1867 de Mamüret-ül Aziz (Elazığ) Vilayetine, 1877 de ise Diyarbekir (Diyar­bakır) Eyaletine bağlandı. 1.892 de Diyarbekir Eyaletinden alınarak yine Mamüret-ül Aziz Vilayetine verildi.

CUMHURİYET DÖNEMİ:Cumhuriyetimizin kuruluşuyla vilayet haline getirilen Malatya'nın belediyesi de o yıllarda kurulmuştur. O tarihten sonra her geçen gün biraz daha gelişerek bugünkü büyük şehir durumuna gelmiştir. Bu dönemde Atatürk, biri 13 Şubat 1931'de, diğeri ise 14 Kasım 1937'de olmak üzere iki kez Malatya'yı ziyaret etmiştir.O tarihlerde ve bu gün. De Yurdumuzdaki önemli yatırımlardan biri olan Malatya Bez Fabrikası 1939 yılında işletmeye açılmış, aynı yıl Tekel Tütün Fabrikası faaliyete geçirilmiştir.
Ondan sonra şehrin sosyal hayatında hızlı bir gelişme görülmeye baş­lanmıştı.